ايـن قصيــده تاريخـي كه در ديماه 1332 سروده شده آينــه تمام

نماي حقــايق مربوط به كودتــاي 28 مــرداد است كه مســـاعـي

امپـريـاليسـم انـگليس و آمـريكا را در ساقـط كردن حكومت ملي

دكتــر محمد مصدق و باز گرداندن شــاه فـراري و دست نشانده

بازگو مي كند و رسوايي اين كودتاي شوم را در صفحات تاريخ

بـگونه نماياني براي هميشه به ثبت مـي رساند.  (ديماه 1332 )

 

 


«بيست و هشتــم مــرداد »

 

كنــونـكه داد رخ زرذم از مــلال،خبـــــر          بيــــار ســاقــي گلچهــــره بـــادة احمــــر

بــريـز بــاده مــرا آنقـــدر كه از مستــــي             نه سـرز پاي شنـاسم دگر نـه پـاي از سـر

مـــگر فـــرو بنشــانــي  ز آ ب آذرگــون             خود اين شراره كه برخاست مرمرازجگر

سپنــدوار چـودل ســوزدم در آتـش غــــم             ز سينــه سـر كشـد آهم، چـودود از مجـمـر

چنـانكه مـاهي مفـلس درون تـابه گداخـت            دلــم بسينـــه گدازان بــود ز تــاب شــــرر

هــلال وار، چـوهـر شب فــزايدم انــــدوه            بســـان بــــدر، بكاهــش گرايــــدم  پيــكر

انيــس آه و فغـــانـم چــو نــور با مشعـــل            قـرين جـوش و خروشـم چـو تيغ با  جوهر

دچـار سـوز و گدازم، قــريـن آتـش غــــم            اسيــر درد و عـذابـم، غــريـق آب  بصـــر

پراست دامـنم از گوهـر سراشـك مـــلال            زدســت جـور خيـــانتـگران بــد  گوهـــــر

زغــم خـراب نـگر كشــور وجــود مـــرا            كنـونكه كشور اــيران خـراب شـد  يكســـر

چــه گويمت كه زبيـــداد خاـئنــان رخ داد            يكــي مـصيبت كبــري زهـر بليـــه  بتــــر

زكينـه تـوزي اغيـار، فتنـه اي بـرخاست            كه گرد آن ننشـــانــد بـــروزگار،   مطــــــر

شگرف سانحه اي رخ نمودو چهره گشود            بــه رغــم پــاكنــژادان دلنشيــن    منـظــــر

 

* * *

بدانزمان كه شد ايران زفرنهضت خويش             بطــرد خيـل اجــانب قرين فتح و ظـــــفـر

بدانزمان كه بس آوازة شهــامت و شــــور             فتــاد در همـه گيتي ز خلق اين كشــــــور

بدانزمان كه غــريـو قيـام و جنبش خـلــق             بجنب و جوش برانگيخت خطة خــــــاور

بـدانگهـي كه در ايــران، نهـــال استقـلال             زخــون پـاكدلان سـر كشيده و داد ثـــــمـر

بـدانگهـي كه(مصدق) زكـــان نفت جنوب             نمــود خلع يـد از غـاصبـان غــــــــارتگر

چــو آتشي كه فتـد در چنــــار، دشمــن را             از اين ستيزه فراخاست دردكـــــين از سر

بزرق و حيله به امداد دولت«امــــريك»             فـزود سعـي،«بــريتـانيـاي»دســــتــــانگر

بـــدستيــاري هـم انــگليس و آمـــريكــــا              شدند يكدله در طرح گونه گونه صـــــور

بـدفع نهضت اين خلق،هردوان هــمدوش              زدنــد دامـن همت ز چــابـكي بكمــــــــر

بــرآن شـدنــد كه از خـائنان گروهــي را               كننــد در پـي اينكار اجيــر و فـرمانبــــر

نخست رو بســوي مجلس سنــا كردنـــــد              كه بــود مجمع جمعي شيـوخ تن پـــــرور

در آن مكــان پـي تخـريب(دولت ملــــي)              زمينــه چينـي دشمــن بــروز داد اثـــــــر

ولـي بفضل خـداي جهـان بخيـر گذشـــت               فــرا رسيــد، بـلايـي كه بود همره شــــر

بســر رسيـد ز تفسيـــر مجـلس شــــــورا               نخـست دوره منـفــــور مجلس ديـــــــگر

وزان سـپـس بـه نهم روز از مه اسفـــنــد               بزاد فتنه اي ازخصم،چـــون زسنگ آذر

وليـك بـي اثــر آمــد ز جنبش احــــــرار              خـروش و غلغـل دربــــاريان خاك بسـر

بسنگ خورد از اين رهگذر عــدو را تير              اگرچه بودكمين كرده خوش درين ســنگر

سپس بعـامـل تفـريـق رو نهــاد حــــريف               فكنــد تفـرقـه در جمع كهتـــر و مهتــــر

بحكــم(تفـرقه انداز و خود حكومـت كن)               كه بـود و هست شعار حــريف حيلت گر

ميــان(جبهــة ملـي) فكنـد سنـــگ نفـــاق               كه در كنـار كشـد شـاهـــــد جلالت و فــر

سـپـس بمجلس شورا نهـــــاد روي اميـــد               كه بود چنـد نمـاينــده اش كهــــين چــاكر

بيك اشاره كه فـرمود چــاكران را خصم               زدند دست، بصد رشتـه كار بـــس منـكر

به مجلس اندر از اعــمال چـند خائن دون               نفــوذ عــامـل تخــريب شـد نمــــايــانتــر

ولـي بسعـي نمـاينـدگـــان«نهضت»بـــود               كه گشت سعي و كيلان هرزه پـــوي،هدر

بختــم هفــدهمـــيـن دوره داد رأي درست               ستــــوده ملـت والانــــژاد پـــــاك گهـــر

بـــانحلال  كشــانيـــــد ملت آن «مجلس»               كه بــود مــركز اخلال چنــــد بي مشعــر

چوخواست ملت ايران بقاي دولت خويش               بـرغـم دشمن بـد خواه و حــــاسد مضطـر

زبهــر زيــر و زبــر كردن بنـاي اميـــــد               كشيــد خصـم دغــا پيشــه نقشــة آخــــــر

* * *

بريخت طرح يكي«كودتاي» وحـشتناك               بدست شوم امـــــــيران خائن لــــــــشكر

نـــــــثار كرد بر اولاد ناخلف زر و سيم                كـه تازنند بـــــه پهلوي مام خـــــود خنجر

چنانكه خدمت بيگانه را كــــــــمر بستند                دو تـــن ز لشــــكردارا بـــــــكام اسكندر

بقصد كشوردارا خود آن ســـــكندرخوي                بسا سپهبد و سرهنگ را خـــــــــريد بزر

چو(ماهيار)وچو(جانوســــــيار)بد فرجام                شدند اجــــــنبيانـــــــرا،سپاهيان يـــــــاور

بنام حامل فرمان عزل،ســـــــــــرهنگي                بآشيان«مصدق»شتــــــافت گـــــــاه سحر

به امر شاه خيانت شعار شـــد مـــــــأمور               بـــــدستـــــــگيري آن پيشواي نــــــام آور

دو تن وزير و  نماينده اي زمجــــلس را                كشيد نيــــــمه شب كــــودتا بـــــه بند اندر

نيوفتاد و ليكن  بفضل بار خـــــــــــداي                بچنگ ديـــــــو لعين،رهبر فــــرشته  سير

زهوشياري مستحفظان پرده  ســــــراي                 شد آشكاره،بــــدانديشي مـــــــــلامت  خر

به امر آمــــــــر دولت فتاد  انــــــدر  بند               خود آن فريــــــــفته مأمور ايـــــستاده  بدر

چو ابمداد خبر يافت شـــه ز وقعه  دوش                بسوي خارج اين ســـــــــرزمين گزيد سفر

نهاد روي از ايران بـــسوي مرز عـراق                كـــــه بيمناك بــــد از خشــــم ملت و  كيفر

عقيم ماندن اين نقــــــشه شآمت بــــــــار                زبهر ملت مـــــا بود يك خجــــــسته  خبر

پي نــــــكوهش،عـــــمال كودتـــــا افتاد                 خـــــروش ملت ايـــــران بگنبد اخــــــضر

گذشت يــــكدو صـــباحي و اندر آن ايام                 بريخت خصم دغل طــــــــرح كودتاي دگر

بدســتياري عمال خــــويش گـــــردآورد                 گدا و لــوطي و قــــداره بــــنداز هــــمه در

سپــــس گشود ســــر كيسة زر آمــريكا                  بــداد ســيم و زر اوبــــاش مـــلك را بيمر

اشره كرد كه بلوا كنند در همــــه شــــهر                 بــــنام حـــــامي شـــاه و معــــاند رهـــــبر

بهمنوائــــــي اينان ســــپاهيانرا نــــــيز                  مـــــــثال داد كه غــــوغــا كنند در مــــعبر

فريفت عربده جويان ملـــــك را(بدلار)                  كــــه در عــــناد حكومت كــنند عربده سر

به بيست هشتم مرداد فتنه اي برخاست                    بـــــترز حـــــادثة ننگ بـــار«شهريور»

* * *

بقصد جـــــــان گرانمــايـه پيشوا آنروز                  روان شـــدند اجــــامر بســـــــان جيش تنر

روان شدند و بــدست اندر آلت تخريب                   كـــه آشـــيانه ملت كــنند زيـــر و زبـــــــر

دست در پس اشــرار،جــــمع لشكريان                   بتوپ گـــشته مــجهز براي عــــرض  هنر

شدند حـــمله ور آنگه بخانه«صد ونه»                   كــــه بــــود قبله آمـــال چــل كـــــرور نفر

بتوپ بسته شد آن خانة همـــــايوني پي                   كـــه بود قــــدرت او قدر ملــــك را مظهر

زبس گــلوله كه بـــربام و در فرو باريد                   بر آن ســــراي مبارك نـه بام ماند و نه در

درآن دقيقه«مصدق»بروي مسند خويش                  نشسته بـــــود و بـگردش ســـــران دانشور

زهايهوي شغالان به پـشت بــام ســراي                   نـــــداشت بيم،بـــــمانند شير شــــــــرزة نر

بگفت كــــز اثر خــون مـــن بباغ وطـن                 نهــــــال نهضت ملـــي رســــد ببرگ و ببر

چه باك ازاين كه شوم كشته درطريقت حق              كه شد شهـــيد همين راه، پورپيـــغمبر(ص)

هزار رهبر چـون من فــــــداي ايران باد                 كه اوست ثــــــــــابت و ماييم جمله راهگذر

ولي زخانه برون برده شد بدوش خواص                 زبام خانه كـــــه سودي نداشت بوك و مگر

* * *

مهاجمان بچپاول زدند يكــــــــسره دست                 بسان لشـــكر چنـــــگيز و فرقــه بـــربــــر

هر آنچه بود در آنــــــــجا بباد يغما رفت                 زفرش و زيــــور و اســــناد و خامه و دفتر

بساعتي دو،بــــويرانه اي مـــــبدل گشت                 خود آن عـــــــــمارت آباد و ســـــاحت انور

بخانه نام و نشان مـــاند و افتخار و شرف                كــه بـــود بردر و ديــــوار،خوشترين زيور

هر آن گلوله كه باريده بـــود بر در و بام                 نهاده بـــــود نشانــــي زفر و جـــــاه و خطر

در اينقضيه عدو خواست ذكراين مقصود                 كه از حـــــمايت ميـــهن، حـــــذر كنيد حذر

وليك غافل از آن كاتش وطنـــــــخواهي                 به قلب مــــا نشود تا  بحـــــشر خــــــاكستر

هماره مهر وطن در درون ســــــــــينه ما                چـــو آتـــــشي است فروزان كزو جهد اخگر

براين مصيبت عظمي گريست پيروجوان                چــــــو داغديده پـــدر در عـــزاي مرگ پسر

نژند و غمزده شد هركس از صغيرو كبير               پــــس از مشـــــاهدة اين  جـــــنايت اكــــــبر

* * *

بپايتخت مسلط شدند در همه جــــــــــاي                 سپاهيان كــــه بكف داشتــــند تــــــيغ و سپر

شد استماع كه فرمان شاه صادر گــــشت                 بـــــــــنام(زاهدي) آن خـــــائن جـــــنايتــــگر

تباه خوي و جفا جوي خائني كه خــــداي                 نــــــــيافريده چـــــنو جـــــاني ستمــــــگستر

برون شتافت هـمان لحظه از  نهانگاهش                 رئيس دولت غــــاصـــب  امــــير لشـكر شر

گرفت در كف منحوس خــــود زمام امور                 چنانكه مـــير«غزان»در قلــــمرو«سنجر»

فكند جــمله احــــرار ملك در زنـــــدان                  گرفت  گـــــردن اخـــــيار شهر در چــــــنبر

زبهر خــــادم مــــيهن نهشت جــاي  قرار                 زبــــهر حــــامــــي  ملت ببســــــت راه مفر

بكــــنيه تيغ ستم آخــــت، بر ســـر مسلم                  بخــــيره عزو شرف  بــــاخت در ره كــــافر

قرين و هــــمدم او هر كه جاهل و احمق                  پسند خـــــاطر او هـــر چــــه نــاقص و  ابتر

كشيد ســــطح فضــــيلت فـــرو بـــحداقل                  رســــاند اوج  رذيلـــت فـــرا بــــــــــحداكثر

بعـــهد او هنري مــــرد پــــاكـــباز وطـن                  نه خرمي بسفرديدوني  خوشي بـه حـــــــضر

فكـــند(قائدملت)به كــــنج زنــــدانـــــــها                  چنانكه در دل ويـــرانـــــــه گنـــــج  در وگهر

بنــــام خائن و اخـــلالگر گرفت و ببست                  هر آنــــكه آمد از احرار نلــــمور بشــــــــمر

هرآنچه لوطـــي وكباده كـــش بميدان بود                  شد ازبــــــــراي وطن پيـــش كسوت و سرور

گسيل داشت ســـپاهي بــــصحن دانشگاه                   كـــه تـــا محـــصل برنــــا كشد در آن محضر

گسست بند زبانها شكست كلـــك و بنان                   كه كس نـــگويد و ننـــويسد آنـــچه رفت ايدر

بــساخت مجــــلس اعيان و مجلس شورا                   زبنـــدگــــان بريـــــطانــــــــياي شوم  اخـــتر

بكام ملت آزاده ريخـــت زهـــــــر ملال                   چـــنانكـــه بر سر بيــگانــه بيخت تنگ شكر

بشرو مفسده كاري كه كرد خواهــــد بود                   هـــماره تـــا بـــه ابـــد ننـــگ دودمـــــان بشر